Bia
Feidhmeanna
lipidí
Bithmhoilíní
Proitein
Cothú
Fuinneamh
Meitibileacht
Fás & Cóiriú
Carbaihiodráití
Lipidí
Próitéín
Vitimíní
C, H & O.
1) Monashiúicridí
2) Déshiúicridí
3) Polaisiúicridí
Carbs is lú
milis
aonad singil siúcra
a) Glúcós
b) Fructós
níos milse ná glúcós
C6H12O6
fótaisintéís
milis
taisteáil
Benedict
gorm -> donndearg
torthaí
Súcrós
Maltós
Lactós
báinne (glúcós & galactós)
siúcra bhoird(glúcós & fructós)
síolta ag péacadh(glúcós & glúcós)
milis
péire monaisiúicridí nasctha le chéíle
Dothuaslaghta in uisce
cuid mhór monaisiúicridí nasctha le chéile
Stáirse
Ceallalós
Glicigin
slabhraí fada glúcós
mar a stóralann phlandaí glúcós
rís, pasta, arán
Díleáite go héasca
slabhraí fada glúcós le crosnascáil
an láidir, cillbhalla phlanda
ní féídir linn é a díleá
"snáithín" i mbia
glanagh amach an córas díleá
spreagadh imfháscadh
in ainmhithe
mar a stórálann ainmhithe glúcós
C,H,O
Saill - Ola
fuinneamh, ciseal cosantach
1 gliocrol + 3 aigead saillteach.
1 gliocrol + 2 aigead saillteach + grupa fosfaite
triglicrid
fosfailipid
ola, im, uachtar,
C,H,O,N
nil coimheas ginearalta de na hadaimh
an choimpleascach
einsimi & hormoin deanta de
slabhrai aiminaigead
nasc peiptideach
peiptid (<20 aa)
polapeiptid (20-200aa)
proitein (>=200aa)
snaithineach
globach
nil a lan fillti ann
fada
laidir
rol struchturach ( gruaig, eangacha) (ceiritin)
a lan filleadh
cruthanna ciorclach
rol meitibileacha
albaimin i ngeallach uibhe, haemagloibin a lan einsimi
feoil, eisc, uibheacha, cnonna, piseanna bainne
Vitimini
Nil an corp abalta iad a dheanamh
nil de dhith ach fiorbheagan
vitimini uisce tuaslagtha
vitimini saill tuaslaghta
vit C. aigead ascorbach
glasrai, torthai citreacha
fas fiochan tacaiochta
feidhmniu an coras imdhionadh
ganntanas- cailiuint fiacla, scorbach
Vit.D, D2 ( cailcifearol)
bainne, ae, ola, iasc, buiochan uibhe
deanann ar craiceann e o sholas ulta vialaite na greine
ionsu cailciam sna cnamha(cnamha & fiacla laidre)
ganntanas- raiciteas(paisti), oisteaporois
mianrai
meid bheag de dhith
struchturi righinn sa chorp (cailciam-cnamha & cillbhallai)
fiochain boga m.sh matain
cothromaiocht idir tiubhas sna chealla & sreabhain an chorp
de dhith o phlandai
de dhith o ainmhithe
cailciam (cillbhallai)
cailciam ( cnamha & fiacla)
maigneisiam (struchtur clorafill)
iarann ( struchtur haemagloibin)
uisce
cruth cealla
iompar substainti san fhuil
tuaslagoir maith
fotaisinteis
riallu teocht an chorp
taisteal; iaidin- donndearg-dubhgorm
taisteal- oibrean de-uireite; gorm- leathchorcra
taisteal saill; paipear dhonn smal treshoilseach
taisteal ola; sudan crith - dearg ola ata ag snamh ar bharr