Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Bia (Mianraí (de dhíth ag plandaí (calciam, maignéisiam), de dhíth ag…

- - - - Structúr
        
        slabhraí aimínaigéad- 20 coitianta & a lán neamhcoitianta
        
        peiptíd- (<20) a.a
        
        Proitéin (>200)
        
        Polaipeiptíd (20 go 200 a.a)
      - Feidhm
        
        Snáithíneach
        
        slabhraí fada
        
        Láidir
        
        Níl alán filltí
        
        ról strúcturadh
        
        ceiritin sa ghruaig, cleití, iongacha
        
        Glóbach
        
        cruthanna ciorcalach
        
        ról meitibileach
        
        Alán filleadh
        
        haemagloibín, einsímí, horomóin
        
        Braitheann feidhm ar -na aimínaigéad, -seiceamh, -filleadh
    - - feoil, éisc, uibheacha, cnónna, píseanna, pónairí, bainne
  - - - cosant do orgain msh croí
    - - scaoileann fuinneamh
    - - moilín gliocról le 3 moilín d'aigéad sailleach
      - mar pháirt de cillscannán
        
        gliocról agus grúpa fosfaite in áit aigéad sailleach amhain
  - - - Milis
      - Péire monasiúcrídí nasctha le chéile
      - Intuaslagtha in uisce
      - Súcrós, maltós, Lactós
    - - Ceallós
        
        Láidir, cillbhalla i phlandaí
        
        Ní féidir daoine b.s
        
        Slabhraí fada de glúcós, crossnascáil idir na haonad glucós
        
        Snaithín -glanadh amach córas dílea & imfháscadh
      - Glicigin
        
        Mar a stóralaíonn ainmhithe glúcós (fuinneamh) sna matáon
        
        Slabhra fada glucós le brainsí
        
        In ainmhithe
      - Stáirse
        
        Pasta, rís, prátaí, arán
        
        Díleaite go éasca ag daoine
        
        Mar a storalaíonn plandaí glucós (fuinneamh) atá déanta ag fotasintéis
        
        Slabhraí fada de glúcós
    - - Carb is lú
      - Blas milis
      - Intuaslagtha in uisce
      - Aonad singil siúcra
      - msh Glucós
        
        Tástail
        
        Tuaslagán Benedict
        
        Gorm go Dearg
  - - - foinsí: bainne, grian
      - riachtanach do; ionsú calciam isteach so cnámha = cnamha is fiacla láidire
      - Vit D2 coitianta = cailcfearól
      - ganntanas = raictéas, osteoporóis
      - tuaslagann in saill/ola
    - - riachtanach i bhfás loingean tacaíochta -loingean, -cnámha
      - cuidíonn le córas imdhíonadh
      - Foisí - oraistí, brocali
      - cuidíonn le cneasú
      - Tuaslagann in uisce
      - ganntanas = galar carrach, scorbach