Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การคลอดและการดูหลังคลอดของพ่อหมอตำแย (ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมสุขภาพ…
การคลอดและการดูหลังคลอดของพ่อหมอตำแย
ไทยและลาว
ความเหมือน
ดูแลมารดาที่ตั้งครรภ์โดยการถ่ายทอดความรู้ผ่านเทคนิคการพยาบาล การกระจายความรับผิดชอบให้ครอบครัวรู้จักการทำงานทุกด้านที่เกี่ยวกับการดูแลโดยเฉพาะสามี
นำหลักศาสนามาใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติตามความเชื่อที่ช่วยคุ้มครองมารดาและทารกให้ปลอดภัย
ใช้สมุนไพรในการอยู่ไฟ
และดูแลมารดาก่อนและหลังตั้งครรภ์
ความแตกต่าง
สปป.ลาวให้การยอมรับให้หมอตำแยและมีการสืบทอดต่อกันมา
ในอดีตได้ ยกเลิกธรรมเนียมการอยู่ไฟในการต่อมา และมีการจูงใจให้ชาวบ้านเลิกอยู่ไฟด้วย จนปัจจุบันนี้หมอตำแยแทบจะสูญไปจากสังคมไทย
ลาวมีความเชื่อว่าการคลอดตามธรรมชาติเป็นบททดสอบความแข็งแรงของร่างกาย และผู้หญิงหลายคนไม่ต้องการถูกกรีดช่องคลอด เพราะการกรีดทำให้เหมือนถูกกระทำโดยคนที่ไม่รู้จัก
ในประเทศไทยการแพทย์เจริญก้าวหน้า คนจึงนิยมไปทำคลอดที่โรงพยาบาล หมอตำแยถูกลดบทบาทในการทำคลอดลง เหลือเพียงพื้นที่ชนบทห่างไกลความเจริญ
ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมสุขภาพ
สังคม
หมอตำแยช่วยสร้างสังคมแห่งความรู้ที่มีคุณค่าทางจริยธรรมความเป็นมนุษย์
สร้างความมั่งคั่งที่นอกเหนือเงินหรือทรัพย์สินตามที่ระบบทุนนิยม
หมอตำแยคือผู้ผลิตความสัมพันธ์ทางสังคม
สปป.ลาว เป็นสังคมที่ยังนับถือหมอตำแยเพราะหมอตำแยเป็นผู้ที่คุ้นเคยและมีความชำนาญ
หมอตำแยเป็นการสร้างระบบสวัสดิการสังคม
พหุลักษณ์ คือ ผสานการดูแลรักษาของหมอตำแย
และการแพทย์สมัยปัจจุบัน
หมอตำแยทำให้เกิดการช่วยเหลือเกื้อกูลกันของคนในสังคม
การรักษาฮีตคองเชื่อว่าสังคมจะถูกสร้างใหม่อีกครั้งเมื่อมีชีวิตใหม่เกิดขึ้นมา ฮีตคองจึงเป็นเครื่องมือที่จะช่วยทำให้ทุกคนมีชีวิตรอดปลอดภัย
ภูมิศาสตร์
ภูมิประเทศ
เป็นทางผ่านของการค้า การสื่อสาร การอพยพและความขัดแย้งในระดับนานาชาติ ส่งผลต่อสถานะทางเชื้อชาติและการแพร่กระจายของกลุ่มชนต่างๆภายในประเทศ ทำให้เกิดการใช้วิธีการคลอดที่คล้ายกันในแถบเมืองใกล้เคียง
มีรากวัฒนธรรมเดิมจากอินเดีย จีน ขอม ร่วมทางศาสนาพุทธ คริสต์ อิสลาม ที่เผยแพร่มาทางการคมนาคมเส้นทางสายไหม และลุ่มน้ำโขง
เนื่องจากพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่สูง
และขาดการพัฒนา
การขนส่ง การติดต่อระหว่างเมืองกับพื้นที่อื่น
ในลาวจึงมีข้อจำกัดมาก
แม่น้ำโขงและแม่น้ำอูเป็นเส้นทางธรรมชาติ
ที่เหมาะสมทางเรือ
หมู่บ้านของชาวลาวที่อยู่ตามริมฝั่งแม่น้ำสายเล็ก
จะใช้แม่น้ำเป็นเส้นทางคมนาคม
ภูมิอากาศ
อากาศหนาวร้อน มีลมมรสุมแต่ไม่มีลมพายุ และฝน
วัฒนธรรม
ประเทศลาวมีรากวัฒนธรรมเดิมจากอินเดีย จีน ขอม รวมทั้งศาสนาพุทธ คริสต์ อิสลาม ที่เผยแพร่มาทางการคมนาคมเส้นทางสายไหม และลุ่มน้ำโขง
คนลาวส่วนใหญ่ยังไม่ยอมไปคลอดลูกที่โรงพยาบาล แต่ต้องการคลอดลูกกับหมอตำแย เพราะหมอตำแยเป็นผู้ที่คุ้นเคยอีกทั้งยังมีความชำนาญ และเป็นญาติ หมอตำแยช่วยทำให้หญิงตั้งครรภ์สามารถคลอดบุตรได้เอง (การคลอดตามธรรมชาติ)ทุกคนในครอบครัวจึงมีส่วนร่วมในการคลอด โดยเฉพาะพ่อที่จะมีบทบาทอย่างมากในการอยู่ไฟตั้งแต่ช่วงที่แม่เริ่มตั้งท้อง ช่วยดูแลระหว่างการทำคลอด ฝังสายสะดือ ทั้งยังต้องดูแลแม่และลูกในช่วงการอยู่ไฟ หญิงหลายคนไม่ต้องการถูกกรีดช่องคลอด เพราะการแพทย์สมัยใหม่เป็นความรู้ที่อยู่นอกพื้นที่ของฮีตคอง การกรีดทำให้รู้สึกเหมือนถูกกระทำโดยผู้อื่นที่ไม่รู้จัก ดังนั้นหวาดกลัวและปฏิเสธการคลอดในโรงพยาบาล
ความเชื่ออันมีผลต่อพฤติกรรมสุขภาพของคนในประเทศ
ผู้หญิงหลายคนไม่ต้องการถูกกรีดช่องคลอด เพราะเชื่อว่า การกรีดทำให้รู้สึกเหมือนถูกกระทำโดยผู้อื่นที่ไม่รู้จัก ดังนั้นจึงถูกปฏิเสธอย่างหวาดกลัว
การอยู่ไฟ การดื่มน้ำร้อน การอาบน้ำร้อน และการงดอาหารแสลง ความเชื่อ ดังกล่าว ทำให้เกิด ความนิยมในการอยู่ไฟ เพราะเชื่อว่าการอยู่ไฟที่ร้อน การ ดื่มน้ำร้อน และการอาบน้ำร้อน เป็นการพักฟื้นเพื่อสะสม กำลังให้มีสุขภาพร่างกายแข็งแรง ทำงานหนักได้ ไม่ปวด เมื่อย และต่อสู้โรคภัยต่างๆได้ โดยในช่วงการอยู่ไฟจะใช้สมุนไพรถึง 99%
การคลอดตามธรรมชาติเป็นบททดสอบความแข็งแรงของร่างกาย เพราะความเจ็บปวดเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตที่ทุกคนต้องผ่านไปให้ได้สู่การมีชีวิตที่ดีในระยะยาว ความอดทน อดกลั้น (อธิวาสนะ) ยังเป็นวิธีหนึ่งในการละอาสวะหรือกิเลส โดยเฉพาะการอดทนต่อทุกขเวทนาที่กล้าแข็งในช่วงการคลอด
เด็กที่เพิ่งคลอดออกมามักมีเมือกติดตาทำให้สกปรก ให้ใช้น้ำมะนาว
บีบใส่ตา เชืี่อว่าน้ำมะนาวจะช่วยล้างตาแก้ตาแดงได้ ถ้าท้องอืด ท้องเฟ้อก็ให้ใช้ใบลิ้นหลวง (ใบกะเพรา) ตำใส่ตรงสะดือ หลังคลอดลูกใหม่ๆ เลือดจะเสีย แม่ต้องกินน้ำใบหนาดต้มเพื่อบำรุงเลือด ขับน้ำคาวปลา เป็นยาร้อนที่ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด เป็นยาแช่ยาอาบให้แม่หลังคลอดลูกและให้ลูกอ่อน ส่วนใบว่านซนใช้ทับหม้อเกลือที่ท้องและสะโพกช่วยลดอาการอักเสบ ฟกช้ำจากการคลอดลูก ทำให้มดลูกเข้าอู่เร็ว ควั่นบักเอือ (ฟักทอง) ไปตากแห้งแล้วนำมาฝนใส่หิน น้ำที่ได้จากการฝนให้มาต้มกินจะช่วยแก้อาการค้างแข็ง มือหงิกมืองอ เป็นวิธีแก้ของคนที่ผิดกรรม