Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
รกค้าง (Retained placenta) (การพยาบาล (ถ้าตรวจดูแล้วปรากฏว่าไม่มีอาการแสดง…
รกค้าง (Retained placenta)
สาเหตุ
ขาดกลไกของการขับดัน ให้รกที่ลอกตัวแล้วผ่านออกมาภายนอก
รกลอกตัวแล้ว และผ่านโพรงมดลูกออกมาอยู่ในช่องคลอดแล้วแต่ไม่สามารถผ่านออกมาภายนอกเนื่องจากผู้คลอดไม่เบ่งขับไล่ออกมาตามธรรมชาติของการคลอดเองของรก หรือผู้คลอดไม่ผลักไล่รกที่ลอกตัวแล้วให้คลอดออกมา
รกลอกตัวแล้วแต่ไม่สามารถผ่านออกมาจากโพรงมดลูกส่วนบนได้ เนื่องมาจากการหดรัดตัวที่ผิดปกติของมดลูก เช่น cervical cramp และ constriction ring เป็นต้น
ขาดกลไกของการลอกตัว
รกปกติแต่มดลูกไม่หดรัดตัว รกจึงไม่ลอก หรือลอกตัวได้ไม่สมบูรณ์ อาจเนื่องมาจากการคลอดที่ล่าช้า การให้ยาสลบ หรือได้รับยาระงับปวดมากเกินไป มารดาอ่อนเพลีย กระเพาะปัสสาวะเต็ม
รกผิดปกติ พวกนี้ถึงแม้มดลูกจะมีการหดรัดตัวได้ดีตามปกติ แต่ก็ไม่สามารถลอกออกมาได้ พวกนี้ได้แก่ รกเกาะแน่น(Placenta adherent) รกเกาะลึก(Placenta accrete) รกแบน(placenta membranacea) หรือมีรกน้อยชนิด Placenta succenturiata หรือ placenta spurium
สาเหตุส่งเสริม
ทำคลอดรกก่อนรกลอกตัว
เคยมีประวัติรกค้าง
มดลูกมีลักษณะผิดปกติ เช่น มีผนังกั้นภายในโพรงมดลูก หรือเรียกว่า Bicornuate uterus
เคยทำหัตถการที่ส่งเสริมให้เกิดภาวะรกค้าง เช่น เคยผ่าท้องทำคลอด หรือผ่าตัดเอาเนื้องอกออกจากโพรงมดลูก(Myomectomy)หรือเคยขูดมดลุกมาก่อน
รกเกาะแน่น (Placenta adherent) ไม่สามารถหลุดลอกออกมาได้ เพราะมดลูกหดรัดตัวไม่ดี
รกเกาะแน่น และรกเกาะลึกกว่าชั้น Decidual basalis ซึ่งแยกยากกว่ารกลอกตัวไม่ดีหรือไม่มีการลอกตัวของรก รกฝังตัวลึกกว่าปกติ เราเรียกภาวะนี้ว่า placenta accrete
อาการและอาการแสดง
ไม่มีอาการแสดงของรกลอกตัวหรือเพียงเล็กน้อยไม่ชัดเจน ระยะหลังรกคลอดนาน 15-30 นาที
พบว่ามดลูกหดรัดตัวไม่ดีหลังคลอด
มีเลือดออดทาช่องคลอดจำนวนมาก ภายหลังรกคลอด
ตรวจรกพบว่ามีบางส่วนของเนื้อรก หรือ Membrane ขาดหายไปมารดามีอาการกระสับกระส่าย ชีพจรเบาเร็ว ตัวเย็นซีด เหงื่ออก ความดันโลหิตต่ำลงระดับความรู้สึกตัวลดลง
ผลต่อมารดา
ตกเลือดหลังคลอด
ติดเชื้อหลังคลอดได้
เสี่ยงต่อการถูกตัดมดลูกทิ้ง เนื่องจากรถฝังตัวลึกกว่าปกติ (Placenta accreta)
ถ้าตัดมดลูก ก็จะหมดโอกาสในการตั้งครรภ์อีก
การพยาบาล
ช่วยเหลือการคลอดรกที่ยังค้างอยู่ภายในโพรงมดลูก
ถ้าตรวจดูแล้วปรากฏว่าไม่มีอาการแสดงของรกลอกตัวสมบูรณ์
ถ้าสวนปัสสาวะแล้วมดลูกยังหดรัดตัวไม่ดีขึ้นใช้ฝ่ามือคลึงเบาๆที่ยอดมดลูกห้ามคลึงเค้นด้วยความรุนแรงเพราะอาจทำให้เกิดการหดรัดตัวที่ผิดปกติ
สวนปัสสาวะ ถ้ากระเพาะปัสสาวะเต็มเป็นเหตุให้รกไม่อาจลอกตัวได้สมบูรณ์
ตรวจดูอาการแสดงต่างๆของรกที่ลอกตัวสมบูรณ์แล้ว ถ้ามีแสดงว่ารกลอกตัวแล้วแต่ขาดกลไกธรรมชาติที่จะทำให้รกคลอดออกมาเอง
ผู้ทำคลอดอาจสอดนิ้วมือเข้าไปในช่องคลอดเพื่อตรวจดูสภาพของปากมดลูก หรือส่วนของกล้ามเนื้อมดลูกส่วนล่าง ว่ามีการหดรัดตัวจนขัดขวางการเคลื่อนต่ำของรกหรือไม่
อาจลองทำคลอดรกด้วยวิธีดึงสายสะดือ แต่ถ้าลองดึงดูแล้วรกยังติดอยู่ ห้ามดึงต่อไปด้วยกำลังแรง เพราะสายสะดืออาจขาด หรือมดลูกปลิ้น หรือมีเศษรกค้างอยู่ภายในมดลูกได้