Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
วิเคราะห์คุณค่าวรรณคดี เรื่องขุนช้างขุนแผน ตอนขุนช้างถวายฎีกา…
วิเคราะห์คุณค่าวรรณคดี
เรื่องขุนช้างขุนแผน ตอนขุนช้างถวายฎีกา
คุณด้านสังคม
สะท้อนให้เห็นว่ามีการใช้ไสยศาสตร์
ดังบทประพันธ์ หน้า34บรรทัดที่7
ครานั้นขุนแผนแสนสนิทฟังความตามนิมิตรก็ใจหาย
ครั้งนี้น่าจะมีอันตรายฝันร้ายสาหัสตัดตำรา
พิเคราะห์ดูทั้งยามอัญกาลก็บันดาลฤกษ์แรงเป็นหนักหนา
มิรู้ที่จะแถลงแจ้งกิจจากอดเมียเมินหน้านำ้ตากระเด็น
จึงแกล้งเพทุบายทำนายไปฝันอย่างนี้มิใช่จะเกิดเข็ญ
เพราะวิตกหมกไหม้จึงได้เป็นเนื้อเย็นอยู่กลับผัวอย่ากลัวทุกข์
พรุ่งนี้พี่จะแก้เสนียดฝันแล้วทำมิ่งสิ่งขวัญให้เป็นสุข
มิให้เกิดราคีกลียุคอย่าเป็นทุกข์เลยเจ้าจงเบาใจ
ผู้หญิงสามารถมีสามีได้เพียงแค่คนเดียว
ดังบทประพันธ์หน้า39บรรทัดที่15
ว่าหญิงชั่วผัวยังคราวละคนเดียวหาตามตอมกันเกรียวเหมือนมึงไม่
หนักแผ่นดินกูจะอยู่ไยอ้ายไวยมึงอย่านับว่ามารดา
กูเลี้ยงมึงถึงให้เป็นหัวหมื่นคนอื่นรู้ว่าเเม่ก็ขายหน้า
อ้ายขุนช้างขุนแผนทั้งสองร่กูจะหาเมียให้อย่าอาลัย
คุณด้านวรรณศิลป์
การเปรียบเทียบโดยใช้โวหารภาพพจน์(สัจทพจน์)
ดังบทประพันธ์ หน้า33บรรทัดที่19
ครั้นเวลาดึกกำดัดสงัดเงียบใบไม้แห่งแกร่งเกรียบระรุบร่อน
พระพายโชยเสาวรสขจายขจรพระจันทรแจ่มแจ้งกระจ่างดวง
ดุเหว่าเร้าเสียงสำเนียงก้องระฆังฆ้องขานแข่งในวังหลวง
วันทองน้องนอนสนิททรวงจิตง่วงระงับสู้ภวังค์
การใช้คำให้เกิดอารมณ์ความรู้สึกโกรธ(พิโรธวาทัง)
ดังบทประพันธ์ หน้า39บรรทัดที่3
ครานั้นพระองค์ผู้ทรงภพฟังจบแค้นคั่งดังเพลิงไหม้
เหมือนดินประสิวปลิวติดกับเปลวไฟดูดู๋เป็นได้อีวันทอง
จะว่ารักข้างไหรไม่ว่าได้น้ำใจจะประดังเข้าทั้งสอง
ออกนั่นเข้านี่มีสำรองยิ่งกว่าท้องทะเลอันลึก
การใช้การบรรยายเปรียบเทียบ
ดังบทประพันธ์ หน้า23บรรทัดที่5
เออนี่เนื้อเคราะห์กรรมมานำผิดน่าอายมิตรหมองใจไม่หายหมาง
ฝ่ายพ่อมีบุญเป็นขุนนางแต่แม่ไปแนบข้างคนจัญไร
รูปร่างวิปริตผิดกว่าคนทรพลอัปรีย์ไม่ดีได้
ทั้งใจคอชั่วโฉดโหดไร้ช่างไปหลงรักใคร่ได้เป็นคนดี
คุณค่าด้านเนื้อหา
ตัวละคร
นางวันทอง
มีนิสัย รักขุนแผนและลูกมาก ไม่ยอมตัดสินใจเองว่างอยู่กับใครสักคน
ดังบทประพันธ์หน้า38บรรทัดที่23
ความรักขุนแผนก็แสนรักด้วยร่วมยากมานักไม่เดียดฉันท์
สู้ลำบากบุกป่ามาด้วยกันสารพันอดออมถนอมใจ
ขุนช้างแต่อยู่ด้วยกันมาคำหนักหาได้ว่าให้เคืองไม่
เงินทองกองไว้มิให้ใครข้าไทใช้สอยเหมือนของตัว
จมื่นไวยเล่าก็เลือดที่อกก็หยิบยกรักเท่ากันกับผัว
ทูลพลางตัวนางเริ่มระรัวความกลัวอาญาเป็นพ้นพัน
ดังบทประพันธ์หน้า25บรรทัดที่7
ครานั้นวันทองผ่องโสภาครั้งลูกว่าลูกยาหากลัวไม่
ลุกออกมาพลันด้วยทันใดพระหมื่นไวยเข้ากอดเอาบาทา
วันทองประคองสอดกอดลูกรักซบพักตร์ร้องไห้ไม่เงยหน้า
เจ้ามาไยป่านนี้นี่ลุกอาเขารักษาอยู่ทุกแห่งตำแหน่งใด
จมื่นไวย
มีนิสัย รักครอบครัวมากเป็นคนเจ้าคิดเจ้าแค้น
ดังบทประพันธ์ หน้า23บรรทัดที่9
วันนั้นแพ้กูเมื่อดำน้ำก็กริ้วซ้ำจะฆ่าให้เป็นผี
แสนแค้นด้วยมารดายังปรานีให้ไปขอชีวีขุนช้างไว้
แค้นแม่จำจะแก้ให้หายแค้น ไม่ทดแทนอ้ายขุนช้างบ้างไม่ได้
หมายจิตคิดจะให้มันบรรลัยไม่สมใจจำเพราะเคราะห์มันดี
อย่าเลยจะรับแม่กลับมาให้อยู่ด้วยบิดาเกษมศรี
พรากให้พ้นคนอุบาทวืชาติอัปรีย์ยิ่งคิดก็ยิ่งมีความโกรธา
อัดอึดฮึดฮัดด้วยขัดใจเมื่อไรตะวันจะลับหล้า
ขุนช้าง
มีนิสัย รักเดียวใจเดียวรักนางวันทองมาก ศรีษะล้าน
ดังบทประพันธ์ หน้า28บรรทัดที่13
ครานั้นขุนช้างฟังบ่าวบอกเหงื่อออกโซมล้านกระบาลใส
คิดคิดให้แค้นแสนเจ็บใจช่างทำได้ต่างต่างทุกอย่างจริง
สองหนสามหนกล่นแต่หนีพลั้งทีลงไม่รอดนางยอดหญิง
คราวนั้นอ้ายขุนแผนมันแง้นชิงนี่คราวนี้หนีวิ่งไปตามใคร
ไม่คิดว่าจะเป็นเห็นว่าแก่ยังสาระแนหลบลี้หนีไปไหน
เอาเถิดเป็นไรก็เป็นไปไม่เอากลับมาได้มิใช่กู
พระพันวษา
มีนิสัย ขี้โมโห โกรธง่ายเมื่อมีคดีฟ้องร้องมีการไต่สวนและพิสูจน์ความจริง
ดังบทประพันธ์ หน้า37บรรทัดที่9
ครานั้นพระองค์ผู้ทรงเดช ฟังเหตุขุ่นเคืองเป็นหนังหนา
อ้ายหมื่นไวยทำใจอหังการ์ ตกว่าบ้านเมืองไม่มีนาย
จึงปรึกษาตราสินให้ไม่ได้ จึงทำตามน้ำใจเอาง่ายง่าย
ถ้าฉวนเกิดฆ่าฟันกันล้มตาย อันตรายไพร่เมืองก็เคืองกู
ขุนแผน
มีนิสัยเก่งด้านทหาร และมีความสามารถทางด้านไสยศาสตร์
ดังบทประพันธ์ หน้า34บรรทัดที่7
ครานั้นขุนแผนแสนสนิทฟังความตามนิมิตรก็ใจหาย
ครั้งนี้น่าจะมีอันตรายฝันร้ายสาหัสตัดตำรา
พิเคราะห์ดูทั้งยามอัญกาลก็บันดาลฤกษ์แรงเป็นหนักหนา
มิรู้ที่จะแถลงแจ้งกิจจากอดเมียเมินหน้านำ้ตากระเด็น
จึงแกล้งเพทุบายทำนายไปฝันอย่างนี้มิใช่จะเกิดเข็ญ
เพราะวิตกหมกไหม้จึงได้เป็นเนื้อเย็นอยู่กลับผัวอย่ากลัวทุกข์
พรุ่งนี้พี่จะแก้เสนียดฝันแล้วทำมิ่งสิ่งขวัญให้เป็นสุข
มิให้เกิดราคีกลียุคอย่าเป็นทุกข์เลยเจ้าจงเบาใจ
ลักษณะคำประพันธ์
ประเภทกลอนเสภา
โครงเรื่อง
เนื้อเรื่องย่อ
ขุนช้างถวายฎีกาต่อพระพันวษาว่าเรื่องที่จหมื่นไวยลักลอบขึ้นเรือนพานางวันทองหนีไปจากตนจึงทำให้เป็นเรื่องใหญ่พระพันวษาให้นางวันทองเลือกว่าจะอยู่กับใครแต่นางวันทองไม่เลือกจึงทำให้ถูกประหารชีวิต