Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
สาระการเรียนรู้ (พละ 5 คือ ธรรมที่ควรยึดเป็นหลักในการดำเนินชีวิต (ศรัทธา…
สาระการเรียนรู้
พละ 5 คือ ธรรมที่ควรยึดเป็นหลักในการดำเนินชีวิต
ศรัทธา คือ ความเชื่อที่ถูกต้องตามหลักพระพุทธศาสนา
วินิยะ คือ ความเพียรพยายามที่จะประกอบดี
สติ คือ ความละลึกได้ไม่เผลอประมาท
สมาธิ คือ ความตั้งใจมั่น
ปัญญา คือ ความรู้ชัด รู้ถึงความจริง
พระรัตนตรัย หมายถึง แก้ว 3 ดวงเป็นสิ่งที่มีค่าและเคารพบูชาสูงสุดของศาสนิกชน
พระพุทธ คือ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้ตรัสรู้เองโดยชอบ
พระธรรม คือ คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า
พระสงฆ์ คือ สาวกของพระพุทธเจ้า
คุณค่าของพระพุทธเจ้า คือ คุณงามความดีของพระพุทธเจ้า มีคุณสมบัติ 3 ประการ
พระปัญญาคุณ คือ ความสามารถแสวงหาความรู้
และ ความจริงในทางปัญญาของพระพุทธเจ้า
พระวิสุทธิคุณ คือ พระพุทธองค์ทรงเป็นผู้บริสุทธิ์จากกิเลส หรือสาเหตุของการเศร้าหมองต่างๆ
พระกรุณาคุณ คือ พระคุณอันยิ่งใหญ่ของพระพุทธเจ้าที่มีต่อ มนุษย์ และสัตว์โลกทั่วไป
มรรค คือ วิธีปฎิบัติเพื่อกำจัดสาเหตุ
สัทธรรม 3 คือ ธรรมอันดี หรือทำของสัตบุรุษหรือคนดี
ปริยัติสัทธรรม คือ คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าที่ต้องศึกษาเหล่าเรียน
ปฏิบัติสัทธรรม คือ การปฏิบัติต่อคำสอนของพระพุทธเจ้า
ปฏิเวทสัทธรรม คือ ผลจากการปฏิบัติตามหลักไตรสิกขา
ปัญญาวุฒิธรรม 4 คือ ธรรมที่นำไปสู่ความเจริญ
คบบัณฑิตหรือคนดี (สัปปุริสสังเสวะ)
บัณฑิตในทางพระพุทธศาสนา หมายถึง ผู้มีปัญญา คิดดี พูดดี ทำดี
สดับเล่าเรียน อ่านคำสอนหรือเรื่องราวที่แสดงหลักความเป็นจริง ความดีงาม (สัทธัมมะสสวนะ) คือ การรู้จักเอาใจใส่ศึกษา หาความรู้
ใช้เหตุผลไตร่ตรอง (โยนิโสมนสิการ) คือ การศึกษาหาเหตุผลใช้ปัญญาในการพิจรณาอย่างรอบคอบ
ปฏิบัติตนให้เหมาะสมกับความรู้ (ธัมมานุธัมมปฏิปัตติ) คือ การไม่นำความรู้ไปใช้ในทางที่ผิด
อุบาสกธรรม 5 คือ หลักธรรมสำคัญของการเป็นชาวพุทธ
มีศรัทธามั่นใจในคุณพระรัตนตรัย
มีศิล คือ มีความประพฤติดีงาม
ไม่ตื่นข่าวมงคล ไม่เชื่อโชคลางให้เชื่อว่าทำดีได้ดีทำชั่วได้ชั่ว
ไม่แสวงหาคำสอนนอกพระพุทธศาสนา
เอาใจใส่ส่งเสริมสนับสนุนกิจการพระพุทธศาสนา
มงคล 38 คือ สิ่งที่ชี้ประโยชน์ที่นำไปสู่ความเจริญ 38 ประการ
การสงเคราะห์บุตร บุตรถือว่าเป็นผู้สืบทอดมรดกทางสังคมของพ่อแม่ที่อาจนำความสุข ความทุกข์ ความสมหวัง ความผิดหวัง มาให้พ่อแม่ได้
อภิชาตบุตร คือ บุตรที่ดีกว่าพ่อแม่
อนุชาตบุตร คือ บุตรที่เสมอกับพ่อแม่
อวชาตบุตร คือ บุตรที่ด้อยกว่าพ่อแม่
วิธีการอนุเคราห์บุตร
ให้ลูกเว้นจากความชั่ว
คอยอบรมสั่งสอนลูกให้เป็นคนดี
ให้ลูกได้รับการศึกษา
จัดการแต่งงานให้ลูก
มอบทรัพย์สมบัติให้ลูกเมื่อถึงเวลาอันสมควร
การสงเคราะห์ภรรยา
ยกย่องนับถือให้เกียรติภรรยา
ไม่ดูหมิ่น
ไม่นอกใจ
มอบความเป็นใหญ่ให้
ถวามสันโดษ คือ ความยินดีในสภาพของตน ยินดีในสิ่งที่ตนเองมี และสิ่งที่ตนหามา เช่น ยินดีในปัจจัย 4 เท่าที่ตนสามารถหาได้ ไม่โลภเอาของคนอื่นมาเป็นของตนเอฃ ความสันโดษทำให้รู้จักพอ ไม่มักมากรู้จักประมาณในกำลัฃทรัพย์
อริยสัจ 4 หมายถึง ความจริงอะนประเสริฐ
ทุกข์ คือ ปัญหาต่างๆของมนุษย์ เป็นธรรมข้อแรกที่พระพุทธเจ้าทรงสอน ในนี้จะกล่าวถึง ขันธ์ 5
ขันธ์ 5 หรือเบญจขันธ์ คือ หลักธรรมที่แสดงถึงองค์ประกอบของมนุษย์ 5 ส่วน
รูป ได้แก่ ร่างกายและพฤติกรรมทั้ฃหมดของมนุษย์
สังขาร ได้แก่ องค์ประกอบหรือคุณสมบัติต่างๆของจิต แต่งจิตให้ดีหรือชั่ว เป็นที่มาของ กรรม(การกระทำ)
เวทนา ได้แก่ ความรู้สึกที่เกิดจากสัมผัสทั้ง 5 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย มี 3 ประการคือ ความรู้สึก ความทุกข์ หรือเฉยๆ
สัญญา ได้แก่ ความจำได้หมายรู้ แยกแยะลักษณะต่างๆ
วิญญาณ ได้แก่ ความรู้ที่เกิดขึ้นเมื่ออายตนะภายในและภายนอกกระทบกัน คือ การเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น การรู้รส การสัมผัสทางกาย การรู้อารมณ์
สมุทัย คือ สาเหตุของปัญหา
กรรม คือ การกระทำในทางธรรม
คือ การกระทำที่ประกอบด้วย เจตนา
ทางออกของกรรม แบ่งเป็น 3 ทาง
กายกรรม คือ กรรมที่ทำด้วยกาย หรือการกระทำทางกาย หากทำความดี เรียกว่า การสุจริต หากทำชั่ว เรียกว่า กายทุจริต
วจีกรรม คือ กรรมที่ทำด้วยวาจา หรือการกระทำทางวาจา หากพูดดี เรียกว่า วจีสุจริต หากคำพูดไม่ดี เรียกว่า วจีทุจริต
มโนกรรม คือ กรรมที่ทำด้วยใจ หรือการกระทำทางใจ
กฎแห่งกรรม
อุตุนิยาม คือ กฎธรรมชาติที่เป็นไปตามธรรมชาติ
พีชนิยาม คือ เป็นกฎธรรมชาติที่เกี่ยวกับการสืบพันธุ์
จิตตนิยาม คือ กฎธรรมชาติที่เกี่ยวกับการทำงานของจิต
กรรมนิยาม คือ กฎธรรมชาติที่เกี่ยวกับพฤติกรรมมนุษย์
ธรรมนิยาม คือ กฎธรรมชาติที่เกี่ยวกับความสัมพันธ์และความเป็นไปของสรรพสิ่งในโลก
วิตก 3
กุศลวิตก คือ ความคิดที่ดีงาม 3 ประการ
เนกขัมมวิตก คือ ความคิดที่ปลอดจากกาม
อพยาบาทวิตก คือ ความคิดที่ประกอบด้วยเมตา ไม่มุ่งร้าย
อวิหิงสาวิตก คือ ความคิดที่ปราศจากการเบียดเบียน
อกุศลวิตก คือ ความคิดที่ไม่ดี 3 ประการ
กามวิตก คือ ความคิดที่ติดอยู่กับความลุ่มหลงทางประสาทสัมผัสทั้ง 5 คือ รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส
พยาบาทวิตก คือ ความคิดในทาฃอาฆาตแค้น
วิหิงสาวิตก คือ ความคิดเบียดเบียนร้ายผู้อื่น
นิโรธ คือ ความดับทุกข์หรือ ความหมดปัญญา
ภาวนา 4 คือ การพัฒนาการกระทำให้เกิดขึ้น มี 4 ประการ
กาย ภาวนา คือ การพัฒนาการหรือรู้จักใช้สติในการกิน การอยู่ ไม่ตกเป็นทาสของกิเลสที่เกิสจากประสาทสัมผัสทั้ง 5
สีลภาวนา คือ การพัฒนาศีล การเคารพกฎระเบียบ มีวินัย
จิตตภาวนา คือ การพัฒนาจิตให้มีความสมบูรณ์
ปัญญาภาวนา คือ การพัฒนาปัญญารู้จักใช้ปัญญาในการแก้ไขปัญหา