Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
آنمی فقر آهن (جذب آهن (هم و غیر هم (high bioavailability هِم: دارای
در…
آنمی فقر آهن
جذب آهن
-
هم و غیر هم
high bioavailability هِم: دارای
در گوشت و ترکیبات گوشتی (بیشتر قرمز)-->تجزیه گوشت--> آهن توسط Heme
carrier protein وارد سلول های جدار روده
غیر هم: به صورت فریک--> Duodenal cytochrome B reductase--> دوظرفیتی--> Divalent metal transporter--> سلول های جدار روده
حضور دیگر یون های فلزی دوظرفیتی مثل کلسیم --> کاهش جذب
-
هپسیدین: اصلی در کنترل جذب
در کم خونی ها رونویسی هپسیدین کاهش--> (در غیر فقر آهن) انباشتگی آهن در بدن مثل میلوفیبروز
تانن ، فیتات ، اگزالات --> کاهش جذب آهن
لاکتات، پیرووات ، اسید آسکوربیک ، سوکسینات ، سوربیتول، سیستئین--> تسهیل کننده ی جذب
رژیم های حاوی فیتات بالا مثل نان بدون گوشت--> فقر آهن
درمان
- اول از همه:علت درمان
- تزریق خون : تقریبا کنترا اندیکه (شانس انتقال ویروس ها) مگر در موارد اورژانس م خانمی با تنگی رگ و هموگلوبین 6--> تزریق خون--> جلوگیری از MI
- سعی بر درمان خوراکی (تزریق برای موارد معدود)
آهن معمولا باید 2 ساعت قبل یا 1 ساعت بعد از غذا ولی حداقل زمان 1 ساعت قبل و بعد غذاست (جذب آهن با غذا کاهش)
قرص آهن--> عوارض گوارشی، اگر نتوانست تحمل کند--> با غذا مصرف
جذب آهن دردئودنوم --> قرص های enteric coated که بعد از دئودنوم باز می شود فایده ندارند
قرص های آهن ایرانی: ارزان تر، فروس سولفات، 325 میلیگرم آهن دارند که 65 میلیگرم آن elemental قابل جذب می باشد (بیشتراز آهن قرص های خارجی)
-
-
-
درمان خوراکی تا کی؟ تا 3 الی 6 ماه بعد ازاصلاح هموگلوبین؛ بعضی: تا زمانی که فریتین نرمال شود (3 ماه یکبار یا 6 ماه یکبار فریتین چک)
گروه های در معرض
-
خانم ها در سنین باروری
-
نیاز به آهن در روز : خانم ها 2 میلی گرم آقایان 1
میزان آهن موجود در رژیم غذایی روزانه خانم ها 10 تا 15 میلی گرم و آقایان 15-20
-
-
تشخیص های افتراقی مهم
هیپوتیروئیدی: هم از لحاظ علائم و هم آزمایشات
یکی از علایم هایپوتیروئیدی: menometrorrhagia--> خانم مبتلا می تواند دچار فقر آهن هم شود: فقرآهن تا یک جایی درمان، از آن جا به بعد به خاطر تیروئید بهتر نمی شود--> باید هر دو درمان شوند
هیپوتیروئیدی در خانم ها معمولا آنمی هیپوکروم میکروسیتیک و در آقایان ماکروسیتیک
-
Anemia of chronic infl disorders:
75% نرموکروم نرموسیتیک و 25% خصوصا وقتی شدید می
شوند هیپوکروم میکروسیتیک می شوند (خیلی شبیه فقر آهن)
راه افتراق: فریتین
فریتین یک acute phase reactant--> در بیماری های التهابی افزایش؛ وقتی بیماری التهابی با فقر آهن همراه--> تشخیص دچار اشکال (به طور کاذب فریتین نرمال گزارش)-->
اگر در تاریخچه ی بیمار یک بیماری التهابی باشد (م آبسه کبد یا کنسر کولون متاستاتیک) فریتین را بر3 تقسیم
تالاسمی مینور: Mentzer index ، شایع ترین اندکس؛
وقتی MCV و Hb بیمار پایین--> 2 تا تشخیص مهم: تالاسمی مینور و فقر آهن: RBC count بالای 7 میلیون--> تشخیص اول تالاسمی مینور، زیر 7 میلیون --> تشخیص اول فقر آهن (در 97 درصد موارد صدق)
هومئوستاز آهن در بدن
آقا با وزن متوسط 75: 3000 میکرو گرم آهن در RBC؛ 500 میکروگرم در بافتها (عضلات)؛ 30 میکروگرم در گردش (درحال گذر از ذخایر به سمت مغز استخوان) ؛ 1000 میکروگرم ذخیره ی RE
-
-
علل
افزایش دفع
-
-
-
-
هر کم خونی فقر آهن مساوی است با یکی از موارد این گروه مگر اینکه خلافش ثابت؛ در خانم های post menopausal و آقایان اگر کم خونی آهن --> شانس کنسر دستگاه گوارش داشتن یا پیدا کردن 2 برابر افراد دیگر
کاهش مصرف یا جذب
-
-
یک سری عوامل جذبی م اختلال در اسیدیته معده--> جذب آهن کم اما PPI
ها را معمولا با عنوان علت کم خونی فقرآهن حساب نمی کنیم
در کم خونی های فقر آهن بدون علت: مواردی م گاستریت آتروفیک و هلیکوباکتر و سلیاک مدنظر
افزایش نیاز
حاملگی به علت : رشد جنین ، افزایش حجم خون مادر ، زایمان و خونریزی های اطراف زایمان ، شیردهی؛
تنها سود: حداقل 9 الی 01 ماه منس نمی شوند
روی هم رفته آهنی که در حاملگی از دست می دهد: 900 میلیگرم؛ ذخیره ی فرد در بهترین حالت در روز اول: 500 میلیگرم--> به همه ی خانم ها از 3 ماهه سوم به بعد قرص آهن
خونسازی به هر علتی متوقف، ما EPO به کار ببریم، بعد از مدتی که خونسازی انجام شد --> ذخایر آهن کم؛ این فرد تا حالا کم خونی ناشی از EPO داشته (م به علت نارسایی کلیوی) حالا کمخونی فقر آهن
علایم
-
-
Pica: ولع کنترل نشده برای خوردن موادی که عمدتا غذا نیستند و هنگام خوردن آنها سرو صدای زیادی زیر دندان ها ایجاد--> فرد از سر صدای آنها لذت می برد. م لیموعمانی ، چای خشک ،یخ ، خاک ، هویج
معاینه
شایع ترین: رنگ پریدگی (صورت ، کف دست ، ملتحمه ، بسترناخن رنگ)
sensitivity 19-70%, specifity 70-100%
بیشتر در کودکی:
-
- involuntary movements(during sleep)
- impaired auditory development
-
- impaired cognitive development
-
-
-
تشخیص
قدم اول: اثبات آنمی
- peripheral blood smear: RBC central paleness incr, RBCs oval shaped, gradually target or pencil shaped
1. CBC: normal MCV: 80-100%; except in spherocytosis in all other cases whenever MCV incr-->
MHC + MHCH incr
iron deficiency anemia: hypochromic microcytic (decr MHC, MCV)
قدم دوم: اثبات فقر آهن
- فریتین: حساس تر ولی گران تر
2. TIBC , Serum iron
transferrin saturation: serum iron*100 /TIBC
- bone marrow prussian blue
آهن را به صورت لکه های آبی در ماکروفاژ های مغز استخوان نشان می دهد. وقتی هیچ لکه ای دیده نشود فقرآهن شدید است
- measuring red cell protporphyrin to screen big populations
- serum transferrin R measurement (research)
پس از تشخیص: علت یابی
خانم ها: میزان خونریزی قاعدگی (باید ماهیانه 80 سی سی)، دفع clot، سقط ها، سزارین (بیشتر از طبیعی blood loss)، شیردهی
خانم ها و آقایان: occult blood loss، عمده ی آن در سیستم گوارشی (علایم peptic ulcer و کنسر کولون)
تست خون مخفی در مدفوع (بعضی معتقدند تمامی افرادی که آنمی فقر آهن دارند باید تست خون مخفی در مدفوع انجام بدن)
با گفته های بیمار قدم بعدی تشخیص مشخص؛ م بگوید ترش می کند--> اندوسکوپی و اگر یبوست--> کولونوسکوپی
در 62 درصد منبع خونریزی پیدا شده: 25 ضایعه ای در کولونوسکوپی (بیشتر مربوط به کنسر) ، 36 در اندوسکوپی (peptic ulcer بیشتر مربوط به) و 1 نفر در هردو
-
شایع ترین کم خونی دنیا
شیوع درجهان سوم بیشتر
نوزاد از مادر با کم خونی فقر آهن--> از ابتدا با ذخایر کم آهن --> اختلال neurocognitive development--> اختلال در ضریب هوشی کودکان--> اثرات اجتماعی اقتصادی زیادی به جامعه
